Bong bóng Dotcom là gì? Hệ quả từ khủng hoảng bong bóng Dotcom

Bong bóng Dotcom là gì? Ở khoảng thời gian trước đó, nền kinh tế Hoa Kỳ chịu ảnh hưởng rất xấu bởi cuộc khủng hoảng bong bóng Dotcom tạo ra. Không những thế, nó còn tác động không tốt đến các quốc gia liên quan trong cuộc khủng hoảng này. Vậy bong bóng Dotcom là gì? Sau cuộc khủng hoảng nặng nề này đã có những bài học như thế nào? Để nắm được toàn bộ thông tin này, tham khảo ngay nội dung dưới đây của sàn Exness nhé.

Dotcom là gì?

Nếu bạn cũng đang tò mò muốn biết bong bóng Dotcom là gì, thì hãy cùng tìm hiểu rõ về Dotcom trước nhé. Dotcom là từ dùng để thể hiện các công ty đã sử dụng mạng trực tuyến cho nền tảng trong các hoạt động kinh doanh của công ty đó. Dotcom có nguồn gốc từ tài khoản mạng URL của người dùng đang sử dùng với mục đích mở các trang web. Chữ “dot” có nghĩa tiếng Anh là dấu “.” còn chữ “com” được viết gọn từ commercial được dịch sang tiếng Việt là thương mại. 

Bắt đầu từ năm 1995, Dotcom được nhiều người biết đến và sử dụng rộng rãi. Được thấy rõ nhất khi các doanh nghiệp hay cá nhân đều đổ xô nhau đăng ký tên miền “.com”. Đến năm 2002, mạng trực tuyến đã chứng kiến và trải nghiệm qua một giai đoạn bùng nổ bong bóng Dotcom vô cùng lớn.

Bong bóng Dotcom là gì?

Bong bóng Dotcom hoặc Dotcom Bubble được hiểu là bóng bóng dùng để chỉ sàn chứng khoán Hoa Kỳ, xuất hiện ở những năm 90. Khoảng thời gian đó, các cổ phiếu từ những doanh nghiệp mới bắt đầu bước chân vào thị trường này hay các công ty công nghệ cao đều dùng tên miền “.com”. Cũng chính vì hoạt động quá nhiều trên nền tảng trực tuyến đã dẫn đến thất bại nghiêm trọng.

Cuối những năm của thập niên 90, bong bóng Dotcom cùng với một vài yếu tố khác đã giúp cho nền kinh tế nước Mỹ trở nên phát triển và hưng thịnh, thời gian đó gọi là “nền kinh tế mới”. Thế nhưng, cũng có rất nhiều chuyên gia đánh giá đây chỉ là một hiện tượng “sự thịnh vượng không ổn định”.

Vào năm 1989, World Wide Web (WWW) xuất hiện và từ đó hình thành nên hiện tượng bong bóng Dotcom. Sự ra đời của WWW là cột mốc quan trọng tạo ra một kỷ nguyên mới đối với các doanh nghiệp hoạt động công nghệ, mạng trực tuyến ở những năm 1990. Thậm chí, hiện tượng này giúp thúc đẩy phát triển cho đến cuối thập kỷ đó. Thời điểm đó, các công ty Dotcom là điểm thu hút của nhiều nhà giao dịch và giới truyền thông, tạo nên bong bóng Dotcom khổng lồ trên thị trường Mỹ.

Cho đến năm 2002, mạng trực tuyến đã phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng khi đông đảo trader và doanh nghiệp đều tham gia góp vốn vào cổ phiếu, tiền cho các công ty Internet đến khi không còn tồn tại nữa. Sau khi cuộc khủng hoảng này qua đi, một vài công ty vẫn đang hoạt động và phát triển đều được định giá rất cao, cụ thể là vài tỷ đô với đến lúc này.

Sự kiện liên quan đến bong bóng Dotcom diễn ra tại Mỹ ở những năm 1990

Vào những năm 1990, hiện tượng bong bóng Dotcom tạo ra sức ảnh hưởng lớn đối với thị trường kinh tế của các quốc gia trên toàn thế giới. Hãy cùng nhau tìm hiểu kỹ hơn cuộc khủng hoảng bong bóng Dotcom ở nội dung sau đây:

Sự ra đời và phát triển của hiện tượng bong bóng Dotcom tại Hoa Kỳ

Hiện tượng này còn được nhiều người hiểu là bong bóng kinh tế làm ảnh hưởng trực tiếp đến giá của cổ phiếu trong lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là vào những năm 1990 đến năm 2000 tại Mỹ. Điều này cũng là nguyên nhân làm cho công nghệ trực tuyến mới đối mặt với cuộc khủng hoảng lớn.

• Vào những năm 1990, lĩnh vực công nghệ Internet đã phát triển mạnh mẽ, máy vi tính góp phần quan trọng trong các hoạt động và gắn liền với cuộc sống con người. Nhu cầu sử dụng dụng mạng trực tuyến ngày càng tăng cao. Đến năm 1995, doanh nghiệp Microsoft đã công bố sự xuất hiện của hệ điều hành Windows 95 cùng với những tính năng đặc biệt hơn so với phiên bản 3.1 trước đó. Từ đó, nhiều công ty tranh đua nhau xây dựng phần cứng cho máy tính, điều này làm giá của nó sụt giảm nhanh chóng và tạo điều kiện cho máy tính được nhiều người sử dụng.
• Cách đó không lâu, trình duyệt Internet Netscape đã chính thức ra mắt với phiên bản thứ 4, từ đó tạo ra một kỷ nguyên mới cho ngành thương mại điện tử và nghiên cứu sự phát triển của hệ thống quản lý nguồn thông tin.
• Vào tháng 8 năm 1995, công ty này đã chính thức thực hiện IPO và có giá cổ phiếu lên đến 58.25$ kể từ khi cuộc giao dịch đầu tiên khép lại. Tất cả những tháng trong năm 1995, vào cuối quý công ty này nhận về giá trị gấp hai lần so với trước đó, đây cũng chính là thời gian mà cột móc bong bóng Dotcom lần đầu.
• Chỉ trong thời gian ngắn mà cổ phiếu của công ty Netscape đã tăng nhanh chóng khi nhận được rất nhiều nguồn đầu tư. Cụ thể, giá trên sàn NASDAQ đã thay đổi và nhiều hơn trước, vào năm 2000 đạt tới 50000 điểm.
• Đối với các doanh nghiệp công nghệ đã đưa cổ phiếu chứng khoán lên thị trường trong thời điểm IPO và mang về lợi nhuận vô cùng hấp dẫn. Giá cổ phiếu liên tục tăng mạnh, có nhiều nhà đầu tư nhận định đó là thời điểm mà bất kỳ ai cũng ao ước khi có thể dễ dàng đổi đời trong thời gian ngắn.

Bong bóng Dotcom có dấu hiệu nổ

Nhận thấy bóng bóng Dotcom tiêu tan

• Bắt đầu từ năm 2000 mọi người trên toàn cầu đã nhìn thấy rõ rệt sự cố liên quan đến máy tính Y2K – được gọi là lỗi thiên niên kỷ xuất hiện cùng lúc với những yếu tố khác. Chẳng hạn như: Chi phí xây dựng tăng đến 35%, sản lượng các công cụ doanh nghiệp đạt đến 74%, tuy nhiên hàng hóa bán ra chỉ đạt được 18%. Với các con số này, FED đã đánh giá và khẳng định nền kinh tế Mỹ đang có diễn biến tăng trưởng nhanh, không kiểm soát được. Từ đó, nhằm khôi phục lại quá trình tăng trưởng đã nâng lãi suất ngân hàng lên khá cao. Ngoài ra, mọi người đều cảm nhận được sự nguy hiểm về số tiền đã bỏ ra đầu tư cho các công ty công nghệ.
• Kết quả là có rất nhiều công ty đang đối mặt với việc phá sản vì không thể trả đúng lãi từ phía ngân hàng.
• Bắt đầu từ ngày 10/03/2000, dựa theo các chỉ số mà sàn NASDAQ đã nhận hơn 5048.62 điểm, tương đương cao hơn gấp 200 lần so với chỉ số của P/E ngoài thực tế. Hiện tượng bóng bóng Dotcom đã đạt đến thời kỳ đỉnh cao nhất khi thương lượng, liên kết với AOL và Time Warner với giá 165 tỷ USD. Theo như nhiều đánh giá, thương vụ này là một trong những thỏa thuận không tốt nhất trong lịch sử.
• Ngày 13/03/2000, chính phủ tại xứ sở hoa anh đào đã tuyên bố đất nước này rơi vào tình trạng khủng hoảng tài chính nghiêm trọng. Kể từ thời gian đó, nhiều nước trên toàn thế giới cũng tuyên bố họ gặp rắc rối tương tự như Nhật Bản.
• Sau lần sáp nhập của Microsoft tại Hoa Kỳ nhằm chống độc quyền đã nhận lấy kết quả tồi tệ, công ty này phải chi trả một khoảng tiền đền bù khổng lồ. Điều này cũng ảnh hưởng lớn đến giá cổ phiếu và các chỉ số của sàn NASDAQ.

Bong bóng Dotcom đã bị phá vỡ hoàn toàn

• Trong một bài báo “Burning Fast” tác giả là Barron’s – công ty về lĩnh vực tài chính nổi tiếng tại Mỹ đã lên tiếng chỉ ra trình trạng của các công ty Dotcom đang mắc phải. Họ nhận định các công ty Dotcom đang phải hứng chịu lỗ nặng nề và không thể hoạt động ổn định trong thời gian sắp tới. Thậm chí, phá sản là điều sắp sửa xảy ra. Cũng chính vì các thông tin này được lan truyền mạnh mẽ đã tạo sức ép cho bong bóng Dotcom nổ tung.
• Các công ty tầm cỡ phải thi đua nhau bán nhanh cổ phiếu của họ với mục đích kiếm lại chút lời, điều này cũng làm cho các nhà đầu tư phải bán cổ phiếu trong tay. Với những hành động trên đã tạo ra làn sóng Panic Selling tác động rất lớn đến thị trường toàn cầu. Sau khi nắm được thông tin, các trader đã nhanh chóng rút lại khoản tiền đầu tư từ các công ty Dotcom khi không còn cách nào để mang về lợi nhuận từ đối phương được nữa.
• Điều này làm giá cổ phiếu giảm sâu trong khi đó các ngân hàng lại tiếp tục tăng mức phí với khoản tiền đã cho vay, song song với đó mức vốn hóa từ các doanh nghiệp Dotcom cũng giảm mạnh. Chẳng hạn như các công ty Cisco, Yahoo, Netscape đã để tụt đây từ 75 đến 98% số vốn ban đầu. Thậm chí, nhiều công ty tương tự đã chính thức ngừng hoạt động vì không đủ nguồn vốn để duy trì kinh doanh. 
• Theo như chúng tôi ước tính được, có đến 1.75 nghìn tỷ USD đã bơi hơi khỏi thị trường tài chính. Sàn giao dịch NASDAQ đã đối mặt với sức giảm sâu đến gần mốc 1000 ở năm 2002 (cụ thể là chiếm 77%), đây cũng là mức giảm nhiều thứ 4 trong lịch sử kinh tế. Nhiều người nói vui rằng những công ty Dotcom tương tự như các quân cờ Domino đã lần lượt bị hạ gục. Trong đó bao gồm cả những công ty lớn được định giá lên đến hàng trăm tỷ USD thì giờ đây cũng phải phá sản. 

Bóng bóng Dotcom bị vỡ làm cho nền kinh tế Hoa Kỳ ảnh hưởng nặng nề, trình trạng này càng diễn biến xấu hơn khi xảy ra cuộc khủng bố vào ngày 11 tháng 9 cùng năm. Cụ thể, có gần đến 400.000 công việc ngành IT đã không còn tồn tại ở các công ty khi bị phá sản rất nhiều, doanh nghiệp Blue Chip đã mất hơn 80% giá vốn hóa và hiện tượng Dotcom bị phá vỡ. Tuy nhiên, cũng có vài công ty vẫn kiên trì hoạt động như Amazon, eBay, Priceline, các chỉ số của sàn NASDAQ phải cố gắng đến 15 năm sau mới có thể hoạt động bình thường trở lại.

Những ảnh hưởng lớn của bong bóng Dotcom đối với nền kinh tế Hoa Kỳ

Dù cho các công ty Dotcom đã tạo ra một kỷ nguyên mới cho nền kinh tế trên toàn thế giới vào những năm 1990, tuy nhiên hiện tượng bong bóng Dotcom bị phá vỡ cũng tác động cực xấu đến nền kinh tế Hoa Kỳ. Tại thời điểm đó, giá trị của công ty Dotcom đã bỏ xa và lớn mạnh hơn so với các lĩnh vực công nghiệp khác. Thực tế, các công ty trực tuyến đa phần sẽ không có nhiều tài sản hay vật chất nhưng lại được định giá rất cao khi tiến hành giao dịch.

Mặc cho các công ty không công bố hay ghi nhận lợi nhuận cụ thể và hoàn chỉnh, tuy nhiên nó vẫn thu hút được lượng lớn trader đầu tư vào các công ty công nghệ. Theo như chúng tôi tìm hiểu, các công ty Dotcom chỉ chú tâm vào mức độ lan truyền thương hiệu và tốc độ tăng trưởng của nó. Mang lại lợi nhuận khổng lồ là điều mà các công ty hoạt động hình thức Dotcom hướng đến, dù cho công ty tung ra thị trường rất ít dịch vụ.

Hiện tượng bong bóng Dotcom vỡ tung làm cho các công ty liên tục công bố đang gặp nhiều vấn đề như: Không thể mang về lợi nhuận, giá trị cổ phiếu giảm sâu, hiện tượng bán tháo diễn ra rất nhiều, các trader đã rút nguồn vốn sang đầu tư những lĩnh vực tài chính khác,… Bị hao hụt một khoản đầu tư lớn làm cho nước Mỹ rơi vào tình trạng suy thoái nặng nề, không những thế các nước liên quan cũng chịu tình trạng tương tự.

Tại thời điểm đó, đã có rất nhiều công ty phải ngừng hoạt động và tuyên bố phá sản. Tuy nhiên, cũng còn kha khá công ty vẫn duy trì hoạt động và phát triển tốt cho đến bây giờ.

Một vài công ty nổi tiếng liên quan đến hiện tượng bong bóng Dotcom

Pets.com – chuyên buôn bán các vận dụng dành riêng cho thú cưng, chính thức phá sản sau khi hiện tượng bong bóng Dotcom nổ tung, họ đã bỏ ra số tiền lên đến 2 triệu USD để có thể quảng cáo tại Super Bowl. Theo như tìm hiểu, vào năm 2000 giá cổ phiếu của công ty Pets.com đạt đến 14 USD. Tuy nhiên, sau đó lại bán lỗ lên đến 147 triệu USD. Với mức giá chênh lệch rất lớn làm cho cổ phiếu giảm mạng chỉ còn 1 USD, điều này làm cho công ty không thể hoạt động và phá sản ngay sau đó.

Khác với công ty phía trên, Amazon lại có thể kiên trì hoạt động và phát triển vững mạnh cho đến thời điểm hiện tại. Giá bán đầu tiên được thực hiện trong khoảng 1$/cổ phiếu, sau đó vào năm 1997 đã tăng lên 5$/cổ phiếu. Cho đến tháng 1 năm 1998, giá cổ phiếu của công ty này đã tăng nhanh chóng đạt đến 92$ và đến năm 1999 đạt đến 100$.

Sau khi bong bóng Dotcom bị nổ tung thì giá cổ phiếu Amazon đã giảm cực sâu chỉ còn từ 6 đến 7$ trên cổ phiếu. Sau khi sự việc này xảy ra phải đến 10 năm sau đó, cụ thể là năm 2010 thì giá cổ phiếu đã có dấu hiệu tăng trưởng trở lại. Nổi bật nhất là vào năm 2020, giá đạt đến mức kỷ lục là 3000$/cổ phiếu. Ở thời điểm hiện tại, công ty này vẫn đang tiếp tục tăng trưởng mạnh và nằm trong danh sách các công ty công nghệ tỷ đô trên toàn thế giới.

Những bài học rút ra từ hiện tượng bong bóng Dotcom

Đối với từng cá nhân

Các nhà đầu tư nên nhớ rằng chúng ta không chỉ quan tâm đến sự tăng trưởng mà cũng chú ý đến nền móng và lợi nhuận mà doanh nghiệp mang lại. Các nhận định về kỹ thuật cũng chiếm phần lớn và giúp doanh nghiệp hoạt động vững chắc sau này. Các công ty cần phải duy trì hoạt động lâu dài và kiếm được lợi nhuận, chúng ta không chỉ quan tâm đến sự tăng trưởng trong thời gian ngắn. Từ đó, các bạn có thể đánh giá tổng quan và phân bổ sự chú ý của mình vào những lĩnh vực khác, công ty vững chắc và phát sinh nhiều lợi nhuận.

Quản lý rủi ro cũng là một yếu tố quan trọng, bất kỳ cá nhân nào tham gia lĩnh vực này cũng phải tập trung và cảnh giác trước những công ty vừa lên sàn. Đặc biệt, các công ty công nghệ vì khả năng cao sẽ rơi vào bong bóng Dotcom. Chính vì thế, trước khi đưa ra quyết định đầu tư bạn cần phải tìm hiểu kỹ về doanh nghiệp đó có nền tảng kinh doanh như thế nào.

Sau khi bong bóng Dotcom bị vỡ cũng là một lời cảnh tỉnh cho các nhà đầu tư trước những tham vọng của bản thân. Nhiều khi bản thân kỳ vọng quá lớn sẽ làm cho quyết định của mình không chính xác, thị trường mất cân bằng. Bên cạnh đó, hiện tượng này cũng giúp phát triển nhà lập phạt sửa đổi cũng như xây dựng lại các quy định, luật lệ đến các yếu tố niêm yết trên sàn. Ngoài ra, việc quảng bá kinh tế cũng giúp bảo vệ quyền lợi của khách hàng.

Đối với công ty

Các công ty nên xây dựng cho mình một kế hoạch kinh doanh với mục đích mang lại lợi nhuận trong khoảng thời gian dài, không nên đặt mục tiêu ngắn hạn. Nên quan tâm nhiều đến hiệu quả tối ưu hóa về cách hoạt động và lợi nhuận từ công ty. Vạch ra nước đi sẵn cho doanh nghiệp để mang lại hiệu suất lẫn tiền lời.

Bên cạnh đó, bạn cũng nên tham khảo các nguồn lợi nhuận bên ngoài để giúp khoản thu nhập được ổn định. Khả năng quản lý cũng là một phần quan trọng giúp doanh nghiệp vững mạnh. Để thực hiện tốt điều này, công ty cần phải sở hữu nguồn nhân lực có nhiều kinh nghiệm, chuyên môn cao và khả năng xử lý tình huống tốt, giám đương đầu với những thử thách và rắc rối từ bên ngoài. 

Công ty cần thường xuyên quan sát, nhận định xu hướng công nghệ và thị trường đang diễn ra như thế nào, đây cũng là quan trọng giúp công ty thích nghi với các thay đổi của nền kinh tế. Biết cách đối mặt và linh hoạt xử lý các vấn đề sẽ giúp công ty hoạt động ổn định. Quản lý tài chính cũng là điều rất cần thiết, sử dụng nhiều cách thức để doanh nghiệp vận hành tốt. Giảm áp lực tài chính công ty có thể tối ưu hóa quá trình sản xuất và theo dõi tài nguyên đang sử dụng.

Một yếu tố cuối cùng và cũng rất quan trọng đó là thương hiệu, một thương hiệu uy tín sẽ giúp khách hàng tin tưởng công ty. Ngoài ra, giúp bạn giữ chân được những nhà đầu tư cũ và có thêm lượng trader mới cho doanh nghiệp. Để thực hiện được điều này, các sản phẩm và dịch vụ phải chất lượng. Không những thế, doanh nghiệp cũng có thể sử dụng một chiến lược tài chính hợp lý để lôi kéo thêm nhiều nguồn đầu tư khác. Nếu công ty quyết định mở rộng quy mô của công ty, hãy tính toán thật kỹ để đảm bảo sau khi mở rộng quy mô sẽ không ảnh xấu đến hoạt động tài chính.

Như vậy, với toàn bộ nội dung của Hướng Dẫn Exness đã cung cấp ở phía trên chắc bạn cũng hiểu được bong bóng Dotcom là gì rồi phải không? Hiện tượng này đã ảnh hưởng rất lớn đối với nền kinh tế nước Mỹ, vì thế hãy cẩn thận và tìm hiểu kỹ trước khi đưa ra quyết định bạn nhé.

Xem thêm:

Trong thời kỳ khủng hoảng tài chính có nên đầu tư hay không?

Hệ quả từ sự kiện hoa Tulip mà các nhà đầu tư đã chịu phải

Khách hàng chịu hậu quả gì từ vụ ngân hàng Silicon Valley Bank phá sản?